Diyabetik Ayak Takip ve Tedavi Protokolü: Derin Ayak İnfeksiyonu Olan
Altmış Sekiz Diyabetik Hastaya Ait Klinik ve Mikrobiyolojik Veriler
Dr. Sibel GERGİN GÜNDEŞ*, Dr. Zerrin YULUĞKURAL*, Dr. Zeynep CANTÜRK**,
Dr. Mithat BIYIKLI**, Dr. Berrin ÇETİNARSLAN**
* Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı,
** Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı, Kocaeli.
ÖZET
Bu çalışmanın amacı, diyabetik hastalarda gelişen derin ayak infeksiyonlarına ait özellikleri, ilgili protokol çerçevesinde inceleyerek tartışmaktır. 2005-2006 yılı içerisinde Kocaeli Üniversitesi Hastanesinde yatırılarak takip edilen 68 ciddi diyabetik ayak infeksiyonu olan hasta incelenmiştir. Dahil edilen her hasta için bir form doldurulmuş, gerekli konsültasyonlar, tetkikler tamamlanmış ve yaradan derin doku örnekleri alınmıştır. Altmış sekiz hastanın yaş ortalaması 51.8 yıl bulunmuştur. Kırk erkek ve 28 kadından oluşan hasta grubunda, birden fazla lezyon bulunma olasılığı %3 olarak saptanmıştır. Kırk beş hasta ülser özelliklerine göre Wagner 2/3, 23 hasta ise Wagner 4/5 olarak sınıflandırılmıştır. Anatomik lokalizasyon olarak ülserlerin %82.3'ünün ayak tabanı ve/veya parmak ucunda, %17.6'sının ise metatarsal, topuk veya bilekte olduğu görülmüştür. Yaraların %48.5'inde tam iyileşme, %17.6'sında kısmi düzelme olmuş, %33.8'inde ise en az bir parmak amputasyonu gerekmiştir. Amputasyona verilen hastaların %62'si Wagner 4 veya 5 sınıfında iken, ilk gruba ait amputasyon riski %30 olarak bulunmuştur. Gangrenöz infeksiyonu olanlar, diğer gruba göre istatistiksel olarak anlamlı oranda yüksek ateş, eritrosit sedimentasyon hızı (ESH) ve lökosit sayısına sahip bulunmuştur. Ortalama diyabet yaşı 11 yıl olarak bulunmuştur. En sık rastlanan komplikasyonlar %61.7 ile nöropati, %45.5 ile retinopati olmuştur. Kırk sekiz (%70.6) hastada osteomiyelit tespit edilmiştir. Yara kültürlerinden en sık üreyen bakteriler Staphylococcus aureus ve Enterobacteriaceae ailesi üyeleri olmuştur. Tedavide beta-laktam/beta-laktamaz inhibitörlerinin kültür sonucuna göre linezolid veya glikopeptid ile kombinasyonu kullanılmıştır. Tedavi iki-sekiz haftaya tamamlanmıştır. Yaranın ortalama kapanma süresi 11 hafta olarak bulunmuştur. Hastaların %36.7'si 14 gün içerisinde taburcu edilirken, %63.2'si daha uzun süre yatırılmıştır. Tam iyileşme klinik ve laboratuvar düzelmeyle, en az dördüncü ay kontrolünde intak deride yeni lezyon olmaması durumunda kabul edilmiştir. Diyabetik ayak, iyi bir eğitim ve düzenli takip ile diyabete ait önlenebilir bir komplikasyondur. Diyabetik ayak infeksiyonu geliştiğinde ise, her merkez kendi geliştirdiği takip ve tedavi protokolü ile hastanede kalış süresini kısaltmayı ve hastanın fonksiyon kaybına yol açan amputasyonu önlemeyi hedeflemelidir. Bu protokoller kan şekeri kontrolü, gerekli durumlarda cerrahi debridman, apse drenajı ve antibakteriyel tedavi rejimlerini içeren kapsamlı bir yaklaşımı içermeli ve dinamik bir ekip tarafından uygulanmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Diyabetik Ayak, İnfeksiyon, Tedavi.
SUMMARY
Evaluation of a Diabetic Foot Protochol: Clinical and Microbiological Data of 68 Diabetic Patients with Deep Foot Infections, Treatment and Prognosis
The aim of this study is to evaluate general outcome of deep foot infections in diabetic patients. This prospective study evaluate serious diabetic foot infections hospitalised in Kocaeli University Hospital during 2005-2006. For each patient, a form included laboratory and clinical profile with necessary consultation results and deep tissue cultures were completed. Sixty-eight patients (58.8% males), with a mean age 51.8 and 11 years of duration of diabetes were included in the study. Forty-five patients were in Wagner class 2/3, whereas 23 patients were in Wagner 4/5. As anatomic localisation, 82.3% of lesions were on forefoot, 17.6% were on metatars, eels or ankle. In aspect of ulcers 48.5% of lesions healed, 17.6% improved, 33.8% amputated for at least one digit. Within amputation group, 62% of patients were belong to Wagner class 4/5. The patients with a deep necrotic soft tissue infection had a statistically higher body temperature, eryhrocyte sedimentation rate (ESR) and white blood cell count at diagnosis compared with those who were in class 2 or 3. Neuropathy (61.7%) and retinopathy (45.5%) were found to be the most encountered complications. Osteomyelitis encountered in 48 (70.6%) cases. Only in 57.3% of patients, a bacteria can be cultured and most of them were belong to Staphylococci and Enterobacteriaceae family. As a part of our protochol, a beta-lactam/beta-lactamase inhibitor w/wo linezolide/glicopeptide combination were given for two-eight weeks, directed with the diagnosis and culture results. The median time taken for ulcers to heal was 11 weeks. Twenty-five patients were discharged within 14 days and those were all in nongangreneous group. Recovery were defined with clinical, laboratory cure and with no lesions on skin at least within four months. Others were accepted as improvement. The diabetic foot is an preventible complicaton of diabetes with education and close following of the patients. The aim of the hospitalisation within the diabetic group has to be prevention of complications, infections and amputations as a result of infections. In order to cope with poor outcomes, each hospital have to coordinate its own diabetic team and diabetic screening programs.
Key Words: Diabetic Foot, Infection, Treatment.
YAZIŞMA ADRESİ
Doç. Dr. Sibel GERGİN GÜNDEŞ
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi
İnfeksiyon Hastalıkları ve
Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı
KOCAELİ
e-mail: sgundes@yahoo.com
Makalenin Geliş Tarihi: 12.01.2007 Kabul Tarihi: 16.04.2007 |
